VIE
ENG
Anh Hoàng, 52 tuổi, TPHCM hỏi:
“Tôi không bị bệnh tim nặng, chỉ có tăng huyết áp hơn 5 năm, thuốc ổn định từ lâu nên nghĩ mình ‘khỏe’. Nhưng gần đây đọc bài viết thấy nói về đột quỵ — liệu tôi có cần đi tầm soát đột quỵ không, hay chỉ khi thấy triệu chứng mới cần khám?”
Đây là thắc mắc rất thường gặp — đặc biệt ở những người có yếu tố nguy cơ tim mạch nhưng chưa gặp biến cố nào. Vậy, theo chuyên môn thì ai nên tầm soát đột quỵ? Thực sự “tầm soát” nghĩa là gì, khi nào cần và như thế nào cho đúng? Hãy nghe phân tích từ BS.CKI Trần Quang Ngọc Thư – Bác sĩ Nội Tim Mạch tại VIETMEDI Healthcare Center để hiểu rõ hơn.
🩺 Tầm soát đột quỵ là gì và tại sao phải làm?
Tầm soát ở đây không chỉ là “chụp mạch não ngay”, mà là việc đánh giá nguy cơ cá nhân, xác định yếu tố nguy cơ, thực hiện xét nghiệm và hình ảnh phù hợp, rồi can thiệp sớm để ngăn biến cố xảy ra. Theo BS. Thư: “Việc phát hiện sớm – khi chưa có triệu chứng – chính là chìa khóa để bảo vệ não và mạch máu não khỏi tổn thương không hồi phục.”
Ai cần tầm soát đột quỵ
👤 Ai nên tầm soát đột quỵ?
BS. Thư phân loại những người nên cân nhắc tầm soát như sau:
Những người có nguy cơ cao cần tầm soát sớm
Các yếu tố nguy cơ như: tăng huyết áp, đái tháo đường, rối loạn mỡ máu, béo phì, hút thuốc lá, uống nhiều rượu, ít vận động
Có tiền sử bệnh tim mạch như: nhồi máu cơ tim, suy tim, rung nhĩ — bởi rung nhĩ là yếu tố nguy cơ lớn dẫn đến thiếu máu não.
Tiền sử đã bị cơn thiếu máu não thoáng qua (TIA) hoặc một lần đột quỵ – đây là nhóm bắt buộc phải theo dõi và tầm soát thường xuyên.
Tuổi cao hơn (ví dụ trên 55-60 tuổi), thường có nhiều yếu tố nguy cơ tích tụ – đây cũng là nhóm nên sàng lọc kỹ hơn.
Có gia đình có người bị đột quỵ hoặc bệnh mạch máu não – vì có thể có yếu tố di truyền hoặc môi trường chung.
Những người nguy cơ thấp hơn
Nếu bạn không có các yếu tố nguy cơ trên, bác sĩ Thư cho rằng vẫn cần duy trì kiểm tra sức khỏe định kỳ, nhưng không nhất thiết phải tầm soát mạch não chuyên sâu ngay. Việc tập trung vào lối sống lành mạnh sẽ là bước khởi đầu tốt.
Tăng huyết áp - yếu tố nguy cơ gây đột quỵ
✅ Khi nào cần chủ động tới khám tầm soát?
Bạn nên đặt lịch khám với bác sĩ chuyên khoa nếu bạn có bất kỳ trường hợp sau đây:
Huyết áp cao (≥140/90 mmHg) hoặc đã điều trị huyết áp nhưng chưa ổn định.
Đường máu cao hoặc đã xác định đái tháo đường.
Cholesterol LDL cao, HDL thấp hoặc triglyceride cao.
Hút thuốc lá, nghiện rượu, ít vận động, béo phì (BMI ≥30).
Có tiền sử TIA hoặc đột quỵ, hoặc có rung nhĩ.
Có gia đình người bị đột quỵ hoặc bệnh mạch máu não ở độ tuổi còn trẻ (<60).
Tuổi trên 55-60 và có một hoặc nhiều yếu tố nguy cơ khác.
Bạn chú ý đến việc phải “giữ não khỏe” – vì đột quỵ không chỉ ảnh hưởng đến tính mạng mà còn tới chất lượng sống (liệt nửa người, mất ngôn ngữ, giảm khả năng độc lập).
💡 Tầm soát có lợi ích gì?
Dù không có khuyến cáo rằng mọi người bình thường phải thực hiện sàng lọc mạch não chuyên sâu, nhưng xác định và kiểm soát yếu tố nguy cơ đã được chứng minh giúp giảm nguy cơ đột quỵ.
BS. Thư cho biết:
“Khi chúng ta quản lý tốt huyết áp, đường máu, cholesterol và bỏ thuốc lá thì phần lớn áp lực lên mạch não đã giảm – đó chính là hình thức ‘tầm soát’ sớm nhất và hiệu quả nhất.”
Hơn nữa, với người đã có tiền sử bệnh mạch máu, việc kiểm tra kỹ hơn giúp phát hiện tổn thương mạch máu trước khi xảy ra biến cố — chẳng hạn khảo sát động mạch cảnh, mạch máu não – và can thiệp sớm khi có hẹp mạch hoặc rối loạn nhịp tim.
🔍 Kết luận từ BS. Trần Quang Ngọc Thư
“Không phải ai cũng cần thực hiện mọi xét nghiệm ‘đột quỵ’. Nhưng nếu bạn thuộc nhóm có yếu tố nguy cơ — việc tầm soát sớm, kết hợp quản lý lối sống và điều trị đúng sẽ giúp bạn chặn đứng một sự kiện tiềm ẩn, bảo vệ não và mạch máu từ trước. Ngược lại, nghĩ rằng ‘mình khỏe vì chưa có triệu chứng’ và bỏ qua – đó mới là rủi ro lớn.”
Hotline: 028 38 993 339 – 0848 993 339
🌐 Website: vietmediclinic.com
🏥Địa chỉ: 339 Điện Biên Phủ, P. Bàn Cờ, TP. HCM
VIETMEDI Healthcare Center - Điều trị chuyên sâu, dẫn đầu chất lượng
