Bệnh trĩ là một trong những bệnh lý hậu môn trực tràng phổ biến, ảnh hưởng trực tiếp đến sinh hoạt, công việc và chất lượng cuộc sống. Trong nhiều phương pháp điều trị, thắt búi trĩ bằng vòng cao su được đánh giá là giải pháp ít xâm lấn, đơn giản, ít đau và mang lại hiệu quả cao. Đây là thủ thuật thường được chỉ định cho bệnh nhân trĩ nội độ I và II, giúp loại bỏ búi trĩ mà không cần phẫu thuật.
Trong bài viết này, VIETMEDI sẽ cùng bạn tìm hiểu chi tiết về phương pháp thắt búi trĩ bằng vòng cao su: từ quy trình thực hiện, thời gian hồi phục, chăm sóc sau thủ thuật, đến những biến chứng có thể gặp phải.
Bệnh trĩ - một trong những bệnh lý hậu môn - trực tràng phổ biến
Thắt búi trĩ bằng vòng cao su là gì?
Thắt búi trĩ bằng vòng cao su (Rubber Band Ligation) là một thủ thuật ngoại khoa được áp dụng khá phổ biến trong điều trị bệnh trĩ. Nguyên lý của phương pháp này là sử dụng vòng cao su hoặc sợi chỉ buộc chặt vào gốc búi trĩ, nhằm chặn dòng máu nuôi dưỡng búi trĩ. Khi không được cung cấp máu, búi trĩ sẽ teo lại, hoại tử và dần rụng đi. Sau đó, vùng tổn thương sẽ hình thành mô sẹo xơ bám chắc vào lớp dưới niêm mạc, giúp cố định cấu trúc hậu môn và duy trì chức năng nâng đỡ lớp đệm hậu môn.
Tuy nhiên, thủ thuật này chỉ thật sự hiệu quả với những búi trĩ có cuống dài, rõ ràng, dễ kéo vào lòng dụng cụ. Đối với trường hợp búi trĩ quá lớn, sa thành vòng quanh hậu môn, việc thắt trở nên khó khăn, đồng thời nguy cơ đau nhiều hoặc chảy máu sau thủ thuật cũng cao hơn.
Búi trĩ có cuống dài
Chỉ định
Thắt búi trĩ thường được bác sĩ áp dụng cho:
Người bệnh trĩ nội độ I, độ II và độ III có kích thước vừa phải.
Bệnh nhân đã điều trị nội khoa (thuốc, chế độ ăn uống, luyện tập) nhưng không đáp ứng.
Chống chỉ định
Phương pháp này không phù hợp với các trường hợp:
Trĩ nội độ III quá lớn, trĩ nội độ IV, trĩ ngoại, trĩ hỗn hợp hoặc trĩ vòng.
Vùng hậu môn đang viêm nhiễm, loét hoặc có ổ áp-xe.
Người bệnh rối loạn đông máu, khó cầm máu.
Búi trĩ quá nhỏ, không đủ mô để đặt vòng cao su.
Quy trình thắt búi trĩ bằng vòng cao su
Mặc dù là thủ thuật đơn giản, thời gian thực hiện ngắn, nhưng việc thắt búi trĩ đòi hỏi độ chính xác cao và tay nghề của bác sĩ chuyên khoa. Vì vậy, người bệnh nên thăm khám tại các cơ sở y tế uy tín để được chỉ định và tiến hành đúng kỹ thuật.
Bộ dùng cụ thắt trĩ tại phòng khám VIETMEDI
Các bước thực hiện thắt búi trĩ
1. Chuẩn bị tư thế
Người bệnh có thể được đặt ở tư thế nằm ngửa kiểu sản phụ khoa hoặc nằm nghiêng (trái/phải) tùy theo yêu cầu của bác sĩ để dễ thao tác.
2. Nội soi và xác định búi trĩ
Bác sĩ sử dụng ống soi hậu môn để quan sát trực tiếp, xác định vị trí và số lượng búi trĩ cần thắt.
3. Làm sạch vùng hậu môn
Vùng ống hậu môn được lau sạch bằng dung dịch sát khuẩn (Betadine). Nếu còn sót phân, bác sĩ có thể đặt gạc vào trực tràng để làm sạch, sau đó rút ra khi thủ thuật kết thúc.
4. Tiến hành thắt búi trĩ
Bác sĩ đặt lại ống soi hậu môn cùng dụng cụ thắt vào vị trí.
Sử dụng kìm hoặc máy hút chuyên dụng kéo búi trĩ vào trong lòng ống hình trụ.
Bật chốt để vòng cao su siết chặt phần gốc búi trĩ, cắt nguồn máu nuôi dưỡng.
Thông thường, có thể thắt từ 1–3 búi trĩ trong một lần thủ thuật, tùy mức độ bệnh.
5. Kết thúc thủ thuật
Sau khi kiểm tra lại vị trí vòng cao su, bác sĩ rút dụng cụ và theo dõi người bệnh trong thời gian ngắn trước khi cho xuất viện.
Thực hiện thắt búi trĩ
Chăm sóc bệnh nhân sau thắt búi trĩ
Sau khi thực hiện thủ thuật, mỗi người bệnh sẽ có tốc độ hồi phục khác nhau: có trường hợp nhanh chóng sinh hoạt bình thường, nhưng cũng có người cần nghỉ ngơi tại giường 1-2 ngày đầu. Thông thường, sau khoảng 1 – 2 tuần, búi trĩ sẽ teo nhỏ, hoại tử, rụng đi và liền sẹo. Trong thời gian này, việc chăm sóc đúng cách là rất quan trọng để giảm đau, ngừa biến chứng và rút ngắn thời gian hồi phục.
1. Chế độ ăn uống
Ăn nhiều rau xanh, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt để bổ sung chất xơ.
Uống đủ 2 – 2,5 lít nước/ngày.
Tuần đầu nên ưu tiên thức ăn mềm, lỏng (cháo, súp) để dễ tiêu hóa.
Hạn chế rượu bia, đồ cay nóng, thức ăn dầu mỡ.
2. Sinh hoạt & vận động
Nghỉ ngơi nhiều trong 2–3 ngày đầu, sau đó vận động nhẹ nhàng.
Tránh ngồi lâu, đứng lâu hoặc mang vác nặng.
Trong tuần đầu, kiêng các hoạt động gắng sức để hạn chế tụt búi trĩ.
3. Đi vệ sinh & vệ sinh hậu môn
Tập thói quen đi cầu đều đặn, không rặn mạnh.
Có thể ngâm hậu môn bằng nước ấm trước và sau khi đại tiện để giảm đau, thư giãn cơ hậu môn.
Vệ sinh hậu môn mỗi ngày bằng nước ấm pha muối loãng hoặc dung dịch sát khuẩn nhẹ, sau đó lau khô bằng khăn mềm để tránh nhiễm trùng.
4. Theo dõi & dùng thuốc
Sử dụng thuốc giảm đau, kháng viêm hoặc nhuận tràng theo đúng chỉ định của bác sĩ.
Nếu có triệu chứng bất thường như đau dữ dội, chảy máu nhiều, sốt, bí tiểu hoặc cảm giác buồn đi ngoài kéo dài không giảm, cần báo ngay cho bác sĩ.
Tái khám đúng lịch hẹn để được theo dõi tiến trình hồi phục.
Các biến chứng có thể gặp sau khi thắt búi trĩ
Mặc dù được xem là thủ thuật ít xâm lấn, an toàn và hiệu quả, thắt búi trĩ vẫn có nguy cơ xuất hiện biến chứng nếu thực hiện sai kỹ thuật hoặc chăm sóc không đúng cách. Một số biến chứng thường gặp gồm:
Đau hậu môn: thường xuất hiện trong 24 – 48 giờ đầu. Nếu vòng thắt đặt quá sát vùng nhiều thụ thể cảm giác, người bệnh có thể đau dữ dội, thậm chí cần tháo dây và thắt lại.
Chảy máu: có thể xảy ra khi búi trĩ rụng (sau 5–7 ngày). Nếu chảy nhiều, cần đến ngay cơ sở y tế.
Bí tiểu: do đau hoặc co thắt cơ hậu môn.
Nhiễm trùng: hiếm gặp, nhưng nếu nặng có thể lan rộng vùng chậu, gây sốt cao, đau nhiều, thậm chí dẫn đến nhiễm trùng huyết.
Tuột dây thun: do đi ngoài sớm, khiến thủ thuật không đạt hiệu quả.
Cục máu đông hoặc nứt hậu môn: ít gặp, nhưng khi xảy ra có thể gây đau, cần điều trị bằng thuốc hoặc phẫu thuật.
Tắc mạch trĩ: biến chứng hiếm, nhưng nghiêm trọng.
Để hạn chế tối đa nguy cơ biến chứng, người bệnh cần thực hiện thủ thuật tại cơ sở y tế uy tín, với bác sĩ chuyên khoa Hậu môn – Trực tràng có tay nghề cao và hệ thống trang thiết bị hiện đại.
Thắt búi trĩ có đau không?
Đây là câu hỏi được hầu hết người bệnh quan tâm trước khi quyết định thực hiện thủ thuật. Trên thực tế, cảm giác đau sau thắt búi trĩ là điều có thể xảy ra, bởi vòng cao su được đặt vào gốc búi trĩ để siết chặt mạch máu.
Ở một số trường hợp, đặc biệt khi vòng thắt nằm quá gần đường lược – nơi tập trung nhiều thụ thể cảm giác, hoặc khi thắt nhiều búi trĩ cùng lúc, người bệnh có thể thấy đau nhiều, kèm theo cảm giác tức nặng, ngứa rát hoặc buồn đi cầu. Khi đó, bác sĩ sẽ đánh giá lại, có thể tháo vòng và tiến hành thắt lại để giảm khó chịu.
Để hạn chế cơn đau, trong quá trình thực hiện, thông thường bác sĩ sẽ sử dụng thuốc gây tê tại chỗ hoặc chỉ thắt 1 búi trĩ trong 1 lần thực hiện thủ thuật. Sau thủ thuật, đa số bệnh nhân chỉ thấy cảm giác cộm tức hoặc hơi đau vùng hậu môn, kèm cảm giác đầy ở bụng dưới và buồn đi đại tiện thoáng qua. Các triệu chứng này thường giảm dần sau vài ngày và được kiểm soát tốt bằng thuốc giảm đau theo chỉ định của bác sĩ.
Liệu thắt búi trĩ có tái phát không?
Thắt búi trĩ bằng vòng cao su giúp loại bỏ búi trĩ hiện tại, nhưng không đảm bảo bệnh sẽ khỏi hoàn toàn vĩnh viễn. Người bệnh vẫn có nguy cơ tái phát nếu không duy trì thói quen sinh hoạt lành mạnh. Các yếu tố dễ làm bệnh trở lại bao gồm: táo bón kéo dài, ngồi lâu ít vận động, chế độ ăn thiếu chất xơ, béo phì, phụ nữ mang thai hoặc sau sinh.
Làm gì để hạn chế tái phát sau thắt búi trĩ?
1. Chế độ ăn uống
Ăn nhiều rau xanh, trái cây tươi, các loại đậu, ngũ cốc nguyên hạt để bổ sung chất xơ, giúp nhu động ruột hoạt động trơn tru.
Uống đủ 2 – 2,5 lít nước mỗi ngày để làm mềm phân.
Hạn chế thực phẩm chế biến sẵn, đồ nhiều dầu mỡ, cay nóng, rượu bia và cà phê vì có thể gây táo bón và kích thích niêm mạc hậu môn.
Có thể bổ sung sữa chua, men vi sinh để cân bằng hệ vi khuẩn đường ruột, hỗ trợ tiêu hóa.
2. Sinh hoạt – lối sống
Duy trì vận động nhẹ nhàng: đi bộ, yoga, bơi lội… giúp máu lưu thông tốt, giảm áp lực vùng hậu môn.
Tránh ngồi lâu hoặc đứng lâu một chỗ, nhất là nhân viên văn phòng. Sau mỗi 1–2 giờ, nên đứng lên đi lại vài phút.
Đi đại tiện đúng giờ, không nhịn và không rặn mạnh khi đi cầu.
Giữ cân nặng hợp lý, tránh tình trạng thừa cân, béo phì.
Hạn chế mang vác vật nặng, tránh làm việc quá sức gây tăng áp lực ổ bụng.
Có thể nói, thắt búi trĩ chỉ giải quyết phần ngọn, còn việc duy trì chế độ ăn và sinh hoạt khoa học mới là yếu tố quyết định để ngăn ngừa tái phát lâu dài.
Duy trì chế độ ăn và sinh hoạt khoa học để ngăn ngừa tái phát lâu dài.
Thăm khám và điều trị trĩ tại VIETMEDI
Điều trị bệnh trĩ không chỉ dừng lại ở việc loại bỏ búi trĩ, mà quan trọng hơn là thăm khám đúng – chỉ định chuẩn – kỹ thuật an toàn. Tại Phòng khám Đa khoa VIETMEDI, người bệnh hoàn toàn có thể yên tâm nhờ:
Bác sĩ chuyên khoa Hậu môn – Trực tràng giàu kinh nghiệm: trực tiếp thăm khám, tư vấn và thực hiện thủ thuật.
Trang thiết bị hiện đại, quy trình vô khuẩn chuẩn y tế, đảm bảo an toàn tối đa cho bệnh nhân.
Điều trị cá thể hóa: lựa chọn phương pháp phù hợp, kết hợp tư vấn dinh dưỡng và chế độ sinh hoạt để hạn chế tái phát.
Chăm sóc toàn diện sau thủ thuật, theo dõi sát tình trạng hồi phục và hỗ trợ 24/7 khi người bệnh cần.
Đừng để bệnh trĩ kéo dài gây biến chứng và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Hãy đến ngay VIETMEDI để được thăm khám và điều trị trĩ an toàn – hiệu quả – ít đau.
📞 Hotline: 028 38 993 339 | 0848 993 339
🌐 Website: vietmediclinic.com
🏥 Địa chỉ: 339 Điện Biên Phủ, Phường Bàn Cờ, TP.HCM
VIETMEDI Healthcare Center – Điều trị chuyên sâu, dẫn đầu chất lượng