VIE
ENG
Khi mang thai, việc sử dụng thuốc không còn đơn giản như trước. Cơ thể mẹ thay đổi liên tục, khiến việc dùng thuốc cần được cân nhắc kỹ càng để đảm bảo an toàn cho cả mẹ và bé. Hãy cùng VIETMEDI Healthcare Center tìm hiểu cách dùng thuốc an toàn trong thai kỳ để có một hành trình mang thai khỏe mạnh.
Mang thai là một giai đoạn rất đặc biệt – không chỉ vì em bé đang phát triển từng ngày trong bụng mẹ, mà còn vì sức khỏe của mẹ cần được theo dõi và chăm sóc cẩn thận. Từ chế độ ăn uống, tăng cân, huyết áp đến việc bổ sung vitamin và khoáng chất đều cần được kiểm soát hợp lý.
Trong đó, việc sử dụng thuốc trong thời gian mang thai là một chủ đề quan trọng nhưng cũng khiến nhiều mẹ bầu lo lắng. Cơ thể người mẹ thay đổi nhiều trong suốt thai kỳ, nên thuốc vào cơ thể có thể hoạt động khác so với bình thường. Làm sao để dùng thuốc đúng cách, kiểm soát tốt các bệnh lý mà vẫn đảm bảo an toàn cho thai nhi? Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn.
Tư vấn sử dụng thuốc đúng cách trong thai kỳ là bước quan trọng để đảm bảo an toàn cho mẹ và bé.
1. Những rủi ro khi dùng thuốc trong thai kỳ
Hiện nay, việc sử dụng thuốc trong thời kỳ mang thai khá phổ biến:
- Khoảng 9/10 phụ nữ mang thai từng sử dụng ít nhất một loại thuốc.
- Gần 7/10 sử dụng ít nhất một loại thuốc kê đơn.
- Riêng trong 3 tháng đầu thai kỳ – giai đoạn cực kỳ nhạy cảm – tỷ lệ dùng thuốc theo toa đã tăng đến 35% (giai đoạn 1997–2018).
Tuy nhiên, vấn đề lớn là: phần lớn các loại thuốc hiện nay chưa có đầy đủ thông tin an toàn đối với phụ nữ mang thai. Do trong quá trình thử nghiệm thuốc mới, phụ nữ có thai thường không được đưa vào nghiên cứu vì lý do đạo đức và an toàn. Tính đến hiện tại, chỉ dưới 10% các loại thuốc được cấp phép từ năm 1980 là có đủ dữ liệu an toàn cho thai kỳ.
Điều đó đồng nghĩa với việc, việc dùng thuốc trong thai kỳ cần hết sức thận trọng và luôn có sự tư vấn của bác sĩ chuyên môn.
2. Giải đáp các thắc mắc thường gặp về sử dụng thuốc trong thai kỳ
Có cần thay đổi thuốc trước khi mang thai không?
- Nếu bạn đang điều trị bệnh và có kế hoạch mang thai, hãy báo trước cho bác sĩ biết các loại thuốc bạn đang dùng (tên, liều lượng, tần suất).
- Việc này giúp bác sĩ đánh giá và điều chỉnh thuốc sao cho phù hợp, hạn chế tối đa rủi ro cho thai nhi.
- Chuẩn bị tốt ngay từ đầu giúp bạn có một thai kỳ an toàn hơn.
Nếu phát hiện có thai khi đang dùng thuốc thì phải làm gì?
- Đừng vội lo lắng hoặc tự ý ngưng thuốc!
- Hãy thông báo ngay với bác sĩ đang điều trị để được tư vấn giải pháp an toàn nhất.
Thông tin trên mạng về thuốc có đáng tin không?
- Nhiều trang web liệt kê danh sách các thuốc “an toàn” hoặc “nguy hiểm” cho thai kỳ, nhưng thiếu cơ sở khoa học rõ ràng.
- Bạn nên tham khảo thông tin từ bác sĩ, dược sĩ – những người hiểu rõ loại thuốc, liều lượng, thời gian dùng và tình trạng sức khỏe của bạn.
- Không nên tự ý tin vào các lời khuyên trên mạng mà không kiểm chứng.
Sau khi sinh con, có thể dùng lại thuốc cũ không?
- Không phải thuốc nào dùng an toàn khi mang thai cũng an toàn khi cho con bú.
- Một số thuốc có thể tiết qua sữa mẹ và ảnh hưởng đến em bé.
Nếu phải dùng thuốc, mẹ nên:
- Dùng thuốc cách xa thời điểm cho bé bú ít nhất 2 giờ.
- Theo dõi bé kỹ càng để phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường.
3. Những lưu ý quan trọng để dùng thuốc an toàn khi mang thai
Để bảo vệ sức khỏe cho cả mẹ và bé, mẹ bầu nên tuân thủ các nguyên tắc sau:
- Lên kế hoạch mang thai từ sớm, để bác sĩ có thể điều chỉnh thuốc đang sử dụng nếu cần.
- Hạn chế tối đa việc dùng thuốc trong 3 tháng đầu thai kỳ – giai đoạn thai nhi hình thành các cơ quan quan trọng.
Nếu buộc phải dùng thuốc, hãy:
- Dùng liều thấp nhất có hiệu quả
- Trong thời gian ngắn nhất có thể
Cẩn thận khi dùng các loại thuốc sau:
- Kháng sinh quinolon, tetracyclin, co-trimoxazol, chloramphenicol
- Thuốc chống ung thư, thuốc chẹn beta, NSAID (kháng viêm không steroid), nhóm statin
- Nicotin và các chất kích thích
- Thực phẩm chức năng cũng cần cẩn trọng, vì dữ liệu an toàn cho thai kỳ còn hạn chế hơn cả thuốc.
- Tuyệt đối không tự ý dùng thuốc, kể cả thuốc bổ, thuốc không kê toa.
Không tự ý dùng thuốc khi mang thai – hãy luôn tham khảo ý kiến từ bác sĩ hoặc dược sĩ.
4. Luôn đồng hành cùng bác sĩ để có một thai kỳ an toàn
Thai kỳ là hành trình thiêng liêng nhưng cũng đầy thách thức. Dùng thuốc đúng cách – với sự hỗ trợ từ bác sĩ – sẽ giúp mẹ bầu vượt qua những vấn đề sức khỏe một cách an toàn và nhẹ nhàng hơn.
👉 Nếu bạn đang mang thai hoặc có kế hoạch mang thai, hãy đến VIETMEDI Healthcare Center để được bác sĩ tư vấn cụ thể về việc sử dụng thuốc an toàn trong thai kỳ.
Theo Dược sĩ Nguyễn Thiện Tâm - Chuyên Khoa Dược - Phòng Khám Đa Khoa VIETMEDI
📞 Hotline: 028 38 993 339 | 0848 993 339
🌐 Website: vietmediclinic.com
🏥 Địa chỉ: 339 Điện Biên Phủ, Quận 3, TP.HCM
VIETMEDI Healthcare Center – Điều trị chuyên sâu, dẫn đầu chất lượng
Tài liệu tham khảo: Lược dịch từ bài viết “Medicine and Pregnancy: An overview”, CDC, tháng 10/2024, https://www.cdc.gov/medicine-and-pregnancy/about/index.html
