Viêm da cơ địa là một bệnh da liễu mãn tính phổ biến, ảnh hưởng đến khoảng 5% dân số Việt Nam, xuất hiện ở mọi lứa tuổi từ trẻ sơ sinh đến người trưởng thành. Bệnh gây ra tình trạng ngứa ngáy kéo dài, khiến người bệnh gãi nhiều, làm tăng nguy cơ nhiễm trùng da và biến chứng nguy hiểm nếu không điều trị đúng cách. Viêm da cơ địa gây ngứa dai dẳng, dễ nhiễm trùng nếu không điều trị đúng cách. Tìm hiểu nguyên nhân, dấu hiệu và cách điều trị hiệu quả tại Phòng Khám Đa Khoa VIETMEDI.
Viêm da cơ địa là gì?
Viêm da cơ địa (còn gọi là chàm thể tạng) là tình trạng viêm da mạn tính với biểu hiện đặc trưng như: ban đỏ, bong vảy, ngứa dữ dội, thậm chí có thể rỉ dịch ở vùng da tổn thương.
Ở trẻ nhỏ, bệnh còn được biết đến với tên gọi chàm sữa hoặc lác sữa. Hành động gãi do ngứa có thể khiến da bị trầy xước, bội nhiễm và khiến triệu chứng ngứa tái phát mạnh hơn.
Triệu chứng viêm da cơ địa theo từng độ tuổi
Triệu chứng có thể thay đổi theo độ tuổi và giai đoạn tiến triển của bệnh:
Gãi nhiều do ngứa có thể dẫn đến nhiễm trùng da, đỏ toàn thân hoặc biến chứng mạn tính gây ảnh hưởng lớn đến chất lượng sống.
1. Ở trẻ sơ sinh và nhũ nhi (0–12 tháng tuổi)
Ban đỏ, bong vảy xuất hiện ở hai bên má, quanh miệng, trán, thân mình, cổ, bẹn và các nếp gấp da.
Da có mụn nước nhỏ vỡ ra, chảy dịch, đóng vảy và có thể nhiễm khuẩn.
Trẻ quấy khóc, mất ngủ.
2. Ở trẻ em (2–12 tuổi)
Da khô ráp, nứt nẻ, ngứa ở vùng sau đầu gối, khuỷu tay, cổ tay…
Xuất hiện mảng da dày, đổi màu do gãi lâu ngày (lichen hóa).
Có thể kèm viêm kết mạc dị ứng.
3. Ở người trưởng thành
Giai đoạn cấp tính: xuất hiện ban đỏ, mụn nước nhỏ, da chảy dịch, sưng nề, nóng rát và ngứa dữ dội.
Giai đoạn mạn tính: vùng da tổn thương trở nên dày sừng, thâm sạm, nứt nẻ, ngứa âm ỉ kéo dài.
Nguyên nhân gây viêm da cơ địa
Viêm da cơ địa có thể do nhiều yếu tố tác động phối hợp, bao gồm:
- Cơ địa dị ứng (di truyền từ cha mẹ bị viêm da cơ địa, hen suyễn, viêm mũi dị ứng)
- Tiếp xúc hóa chất, chất tẩy rửa, mỹ phẩm
- Dị ứng thời tiết, thực phẩm
- Suy giảm miễn dịch, nhiễm trùng, căng thẳng thần kinh
- Rối loạn nội tiết
- Nguy cơ di truyền cao: Nếu cả cha và mẹ đều bị viêm da cơ địa, 80% con cái có thể mắc bệnh.
Ngoài ra, bệnh có thể đi kèm với các bệnh dị ứng khác như hen suyễn, viêm mũi dị ứng, tạo thành hội chứng cơ địa dị ứng.
Biến chứng của viêm da cơ địa
Nếu không được điều trị và kiểm soát tốt, bệnh có thể dẫn đến nhiều biến chứng như:
- Hen suyễn và sốt cỏ khô: Hơn 50% trẻ em bị viêm da cơ địa có nguy cơ cao mắc hen.
- Viêm da thần kinh mạn tính: Vùng da ngứa dày lên, đổi màu, gây mất thẩm mỹ.
- Nhiễm trùng da thứ phát: Gãi nhiều làm trầy xước, lở loét, tăng nguy cơ nhiễm khuẩn, vi-rút.
- Đỏ da toàn thân: ban đỏ bao phủ 70% diện tích cơ thể, gặp trong trường hợp viêm da cơ địa nặng
- Viêm da tiếp xúc: Do hóa chất, chất tẩy rửa, ô nhiễm môi trường.
- Viêm da tay nghề nghiệp: Ở người thường xuyên tiếp xúc với nước, xà phòng.
- Rối loạn giấc ngủ: Cơn ngứa ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ.
Chẩn đoán viêm da cơ địa
Bác sĩ sẽ:
- Khai thác tiền sử bệnh lý, tiền sử dị ứng trong gia đình
- Thăm khám vùng da tổn thương
- Có thể chỉ định xét nghiệm da, test dị ứng hoặc xét nghiệm máu để xác định mức độ và biến chứng.
- Cách điều trị viêm da cơ địa hiệu quả
Mục tiêu điều trị là kiểm soát triệu chứng ngứa, phục hồi da và phòng biến chứng. Viêm da cơ địa mãn tính không thể điều trị khỏi hoàn toàn nhưng có thể kiểm soát tốt nếu điều trị đúng cách:
1. Dùng thuốc theo chỉ định
Thuốc chống ngứa: Kháng histamine đường uống và thuốc bôi.
- Kem kháng viêm: Chứa corticoid, giúp giảm sưng đỏ và ngứa (chỉ dùng theo toa, không lạm dụng).
- Kem dưỡng ẩm: Bôi 2–3 lần/ngày giúp làm mềm và phục hồi da.
- Kháng sinh: Dùng khi da có dấu hiệu nhiễm trùng (mụn mủ, chảy dịch).
Chăm sóc da đúng cách tại nhà là bước quan trọng giúp kiểm soát triệu chứng viêm da cơ địa và ngăn ngừa tái phát.
2. Hỗ trợ chăm sóc
- Chườm lạnh để giảm ngứa.
- Giữ vệ sinh da sạch sẽ.
- Không tắm quá 20 phút/lần.
- Tránh gãi, tránh tiếp xúc tác nhân gây kích ứng.
- Cách phòng ngừa viêm da cơ địa
- Để ngăn ngừa tái phát, người bệnh nên:
- Bôi kem dưỡng ẩm mỗi ngày sau khi tắm
- Tắm bằng nước ấm nhẹ, tránh nước quá nóng
- Sử dụng mỹ phẩm dịu nhẹ, không chứa hương liệu
- Hạn chế thực phẩm dễ gây dị ứng như hải sản, rượu bia
- Ngủ đủ giấc, giảm stress, giữ nhà cửa sạch sẽ
- Không tự ý dùng thuốc, đặc biệt corticoid bôi da
- Mặc quần áo thoáng mát, thấm hút mồ hôi
- Uống đủ 1.5–2 lít nước/ngày
Tại Phòng Khám Đa Khoa VIETMEDI, đội ngũ bác sĩ chuyên khoa Da liễu sẽ giúp bạn chẩn đoán chính xác, điều trị đúng phác đồ, theo dõi tiến triển và hướng dẫn cách chăm sóc da tại nhà.
👉 Hãy đặt lịch khám ngay hôm nay tại VIETMEDI Healthcare Center để bảo vệ sức khỏe bạn và gia đình.
Theo Bác sĩ Nguyễn Thụy Thùy Dương – Chuyên khoa Da liễu – Phòng Khám Đa Khoa VIETMEDI
📞 Hotline: 028 38 993 339 | 0848 993 339
🌐 Website: vietmediclinic.com
🏥 Địa chỉ: 339 Điện Biên Phủ, Quận 3, TP.HCM
VIETMEDI – Điều trị chuyên sâu, dẫn đầu chất lượng.